Европалык Тышкы Кызматтын (EEAS) Кремльге таандык ММКлар тарабынан жүргүзүлүп жаткан коронавирус менен кырдаалды дезинформациялоо боюнча маалыматтык кампаниянын отчету Европа массалык маалымат каражаттарында чоң резонанс жаратты. Отчеттун өзү жалпыга белгилүү эмес, бирок Европа Комиссиясынын басма сөз кызматы «тыштан, айрыкча Орусиядан келген туура эмес маалыматтардын көбөйгөнүн» тастыктады. Европа сот адилеттиги комиссары Вера Юрованын пикиринде, Европада жайылган Covid-19 коронавирусунун жасалма белгилери Орусиядан келет. Негизги жасалма коронавирус НАТОнун лабораторияларында түзүлгөн жана бул акыры Европа Бирлигинин кыйрашына алып келет деген ырастоолор.
ЕС кызматтары туура эмес маалыматтын көптөгөн мисалдарын келтирет. Жасалмаларды ашкерелөө үчүн өзүнчө аянтча бар – euvsdisinfo.eu. Аны «Восток» (East StratCom) коммуникациялык жумушчу тобу жетектейт, ал 2015-жылы Россиянын туура эмес маалыматына каршы туруу үчүн түзүлгөн. Жалпысынан, Россияда коронавируска байланыштуу 100дөн ашык дезинформацияланган учурлар катталган.
Жасалма маалыматтарды таратып жаткандардын арасында түрдүү маалымат каражаттары бар. Бул News Front сегиз тилде, анын ичинде немис жана француз тилдеринде жарыяланган. Жаңылыктар фронту Орусия кошкон Крымда түзүлгөн. Ал, мисалы, коронавирус калкты «арылтууга» багытталган «биологиялык курал катары иштелип чыккан» деген айыптоолорду тараткан. Кремлге түздөн-түз байланышкан маалымат каражаттары бар. Кремлдеги туура эмес маалыматтын булактарынын бири Sputnik, Россиянын мамлекеттик телерадиоберүү агенттиги. Мисалы, Sputnik Латвияда коронавирус бул өлкөдө «ойлоп чыкканы мүмкүн» деген божомол менен материал жарыялаган. Бул божомол Латвияда «таланттуу биологдор жана фармацевттер» көп экендиги, ошондой эле COVID-19 эпидемиясы бийликке пайдалуу экендиги менен шартталган. Көпчүлүк учурда, кутум теориялары, атап айтканда, «коронавирус антропогендик» деген сөздөр журналисттер тарабынан эмес, чакырылган «эксперттер» тарабынан айтылган. Мисалы, Игорь Никулин Биринчи каналдын көп коноктору болуп саналат, анда ал БУУнун Биологиялык жана Химиялык Курал боюнча Комиссиясынын мурдагы мүчөсү катары көрсөтүлгөн. Бирок, БУУнун веб-сайтында ушундай аталыштагы структураны табуу, ошондой эле Никулиндин БУУга катышкандыгын тастыктоо мүмкүн эмес. Ошентип, 8-февралда Россиянын Биринчи каналында өткөн «Большая игра» оюнунда Никулин Британиянын Портон Даун мамлекеттик биохимиялык лабораториясында мурунтан коронавирустук вакцина бар деп ырастаган. Евразияизмдин идеологу Александр Дугин Gеополитика.ру сайтында Mad Max жана Resident Evil тасмаларында сүрөттөлгөнгө чейин апокалиптик сценарийлерди алдын-ала божомолдойт.
Туура эмес маалыматтын максаты Европа Бирлиги гана эмес, көптөгөн жасалма тилдер араб тилинде сүйлөгөндөргө багытталган. Араб тилиндеги Russia Today материалда коронавирустун Американын Кытай менен Иранга жасаган биологиялык чабуулунан келип чыккан болушу мүмкүн деп айтылат.
Коронавирус жөнүндө орусиялык жасалма жасалгалар ар кандай авторитардык режимдерге мүнөздүү дезинформациялык схемага туура келет. Ондогон ар кандай билдирүүлөр, версиялар, түшүндүрмөлөр, «ачыкка чыккан маалымат», «сенсациялар», кутумдук теориялар, Кремлди жактаган массалык маалымат каражаттары окурмандар менен көрүүчүлөрдүн башын айлантып, саламаттыкты сактоо тутумдарына, бийликтерге жана эл аралык уюмдарга болгон ишенимди жоготушат.