Кыргыз Республикасынын Президенти Садыр Жапаров 16-мартта Анкарада өткөн Түрк мамлекеттеринин уюмуна катышкан өлкөлөрдүн башчыларынын кезексиз саммитинде сөз сүйлөп, анда экономикалык, транспорттук жана энергетикалык өз ара аракеттенүү, ошондой эле кризистик кырдаалдардын жамааттык алдын алуу механизмин түзүү маселелерин талкуулады.
«Дүйнөдөгү тездик менен өзгөрүп жаткан шарттарга ылайык, аймактык кызматташтык заманбап мамлекеттер аралык мамилелердин барган сайын таасирдүү жана натыйжалуу куралына айланып баратат», — деп билдирди КР Президенти Садыр Жапаров 2014-жылдын 1-октябрында Түрк мамлекеттеринин уюмунун Анкарадагы саммитинин кезексиз жыйынында.
Ал өз сөзүндө бүгүн саммит өзгөчө кырдаалда өтүп жатканын белгиледи. Түркиянын түштүгүндө эбегейсиз кыйроолорго жана адамдардын өлүмүнө алып келген жер титирөө тууралуу кабар дүйнө коомчулугун таң калтырды.
Мамлекет башчысы өлкө башчысына жана элине көңүл айтты. Ошондой эле учурдан пайдаланып, Түркиянын жабыркаган аймактарында калган кыргыз жарандарын эвакуациялоого көмөктөшкөн казак жана өзбек бир туугандарга ыраазычылык билдирди.
Садыр Жапаров белгилегендей, Кыргыз Республикасы Түрк мамлекеттер уюмуна (ТМУ) мүчө-мамлекеттердин ортосундагы жогорку деңгээлдеги жолугушууларды үзгүлтүксүз өткөрүүгө өзгөчө маани берип, өлкөлөр ортосундагы саясий диалогдун жогорку деңгээли сакталып турат. Ал ошондой эле ТМУ өзүнүн кыска мөөнөтүнүн ичинде элдердин жана катышуучу мамлекеттердин ортосундагы кызматташтыкты өнүктүрүүнүн, эл аралык аренада тилектештикти жана биримдикти көрсөтүүнүн натыйжалуу механизми болуп калганын баса белгиледи.
«Тез өзгөрүп жаткан дүйнөдө биздин аймактык өнөктөштүгүбүз заманбап мамлекеттер аралык мамилелерде кыйла таасирдүү жана натыйжалуу куралга айланууда. Кыргызстан Түрк мамлекеттеринин уюмундагы ишмердүүлүгүнө артыкчылык берерин дагы бир жолу баса белгилейм. Бир тууган Өзбекстандын төрагалыгы астында биз жаңы ийгиликтерге жетишебиз деп ишенем», — деп кошумчалады президент.
Ал ошондой эле Түркиядагы акыркы жагымсыз окуяларга байланыштуу кризистик кырдаалдарды жамааттык эскертүү жана прогноздоо механизмин түзүү зарылдыгын баса белгиледи. Буга байланыштуу түрк тараптын өзгөчө кырдаалдар министрликтери аркылуу түрк мамлекеттеринин жарандык коргонуу механизмин түзүү демилгеси кубатталып жатат. Кыргызстан бул жаатта тажрыйбасы менен бөлүшүүгө жана табигый кырсыктардын алдын алуу жана кесепеттерин жоюу боюнча жалпы ишке салым кошууга ар дайым даяр. Кыргыз Республикасы тоолуу өлкө болгондуктан жер титирөө, жер көчкү, таш кулоо, сел, суу ташкындары, суу ташкындары, кар көчкү сыяктуу табигый кырсыктарга да көп учурайт.
Мындан тышкары, Садыр Жапаров экономика, транспорт жана энергетика тармагындагы кызматташууну бекемдөө маселесине токтолду, бул сооданы көбөйтүү, инвестициялык өнөктөштүктү түзүү жана эки тарапты кызыктырган долбоорлорду ишке ашыруу боюнча конкреттүү чараларды көрүү зарылдыгын билдирет.
Садыр Жапаров ошондой эле аймактагы сооданын өсүшүнө тоскоол болгон тоскоолдуктар бар болгондуктан, айрым ТМУ өлкөлөрүнүн ортосундагы мүмкүнчүлүктөр толук пайдаланылбай жатканын белгиледи. Бул контекстте Түрк мамлекеттеринин уюмунун алкагында соода-экономикалык мамилелерди мындан ары өнүктүрүү Кыргызстан үчүн чоң кызыгууну жаратууда.