Борбор калаанын борбордук бөлүгүндө эстеликтердин тыгынына байланыштуу “Бишкекглавархитектура” мамлекеттик мекемеси (БГА) Бишкектин борборуна эстеликтерди орнотууга тыюу салууну сунуштоодо.
Бул тууралуу аталган башкармалыктын басма сөз кызматы билдирди.
Борбордун борборунда эстеликтерди орнотууга мораторий монументалдык искусствонун чыгармаларына – стелаларга, обелисктерге, мемориалдык такталарга жана көрүнүктүү инсандарга, коомдук маанилүү окуяларга жана эсте каларлык даталарга арналган башка курулуштарга да тиешелүү.
«Маданият менен искусстводо чоң мурас калтырган мекендештердин, өлкөнүн түптөлүшүнө жана өнүгүшүнө зор эмгек сиңирген мамлекеттик ишмерлердин ысымдарын эскерип, татыктуу түрдө түбөлүккө калтыруу маанилүү. Кыргызстанда мындай адамдар көп, бирок аларга таазим кылуу үчүн биз шаардык мейкиндиктин мүмкүнчүлүктөрүн жана максатын эске алышыбыз керек», — деп белгиледи БГА.
Архитекторлордун айтымында, борбор калаанын борбору мындай объектилерге «ушунчалык толуп» калгандыктан, эстеликтердин көбөйүп кеткенине катардагы жарандар да нааразы. Көбүнчө уникалдуу жана тарыхый аймактарда орнотулган объектилер айлана-чөйрөгө гармониялуу же тематикалык жактан туура келбей, «кандайдыр бир деңгээлде жат жана диссонанттуу көрүнөт».
Учурда шаарда 260 ашык эстелик бар. Алардын 10 Эркиндик проспектисинде, 12с Чүй проспектисинде Жаш Гвардиядан Ибраимов көчөсүнө чейин.
БГАнын маалыматы боюнча, улуттук экономиканын белгилүү бир тармагына салым кошкон, өз ишмердүүлүгүндө бийиктикке региондук деңгээлде жеткен, бирок өлкөдө аз белгилүү болгон же калктын урмат-сыйына ээ болгон адамдардын ысымдарын түбөлүккө калтырууну суранган жарандар жана уюмдар барган сайын көбөйүүдө.
«Көптөгөн адамдар өздөрүнүн жеке каражатына жасалган, рецензияланбаган, сапатсыз даяр скульптура менен келишет. Алар өз максаттарына жетүү үчүн ар кандай таасир этүүчү рычагдарды жана лоббилерди колдонуп, скульптураны белгилүү бир аймакка орнотууну талап кылышууда (көбүнчө бул үчүн таптакыр каралбаган жерлерде)», — деп арызданышты мекемеде.
Каалоочулардын дээрлик бардыгы шаардын борбордук бөлүгүнө, анын ичинде сейил бактарга эстелик тургузууну каалашат. Архитекторлордун скульптураларды башка жерлерде жайгаштыруу жөнүндөгү негиздүү сунуштары четке кагылат.
«Биз урматтуу мекендештерибиздин эмгегин басынтууну каалабайбыз, бирок бардык жерде ашыкча санда эстелик айкелдердин орнотулушу шаардык экологияга болгон жоопкерчиликсиз мамиле», — деп баса белгилешти БГАда.
Мындан тышкары борбордо эстеликтерди оңдоп-түзөө иштерин жүргүзө турган бир дагы уюм жок. Андыктан «БишкекГлавархитектура» ишканасы аларды орнотууга мораторий жарыялоо сунушу менен тиешелүү мамлекеттик органдарга кат жөнөткөн.