Дүйнөлүк рынокторунда жакында болуп өткөн шок толкундары Бишкек шаардык мэриясына да жетти. Алардын нейтралдуу ноталарына карабастан, өкмөттүн басма сөз кызматтары жана борбордун мэри Азиз Суракматов апачык чындыкты – экономикада кризис алдындагы кырдаал башталууда, деп билдиришти. Албетте, бул жерде элдин кирешесинин кыскарышы жана турак базары самоотделка шартына өтуусу жөнүндө сөз болуп жатат.
Өкмөт башчысы Мухаммедкалый Абылгазиев дунбуронду башка жол менен тыюуга аракет кылып, Россия кесиптеши Михаил Мишустин менен сүйлөшүү откорду. Бул тууралуу Абылгазиевдин басма сөз кызматы билдирди, бирок Мишустина басма сөз кызматы эч нерсе билдирбеди.
Кабардын бүйүр кызыткан бөлүгү: дүйнөдөгү учурдагы экономикалык кырдаалдын кесепеттерин азайтуу үчүн биргелешкен аракеттерди талкуулап, акча жана май рыногундагы кырдаал боюнча пикир алмашышты.
Орус мунайынын баасы $ 42,4 доллар боюнча бюджетте каралган. Бул баадан төмөн нерсе бюджеттен кемитилет. Бирок, орус бюджети рублинин нарксызданышы менен жарым-жартылай зыяндарынын ордун толтуруп берет. Бир доллар 72 рублдун аймагындаа биржада катталган.
Россиянын алтын жана акча запастары жоготууну бир топ заманга чейин камсыздай алат – алар Каржы министрлигинин айтымында, 6-10 жылга чейин. Кыргыз Республикасынын бюджети жөнүндө мынтип айтууга болбойт. Ошондуктан, бул Абылгазиевдин басма сөз кызматы билдиргендей, кайсы бир «биргелешкен аракеттер» тууралуу айтылып жатканы белгисиз.
Ошол эле учурда рубл менен эркин куроого казак тенгеси да кабылган – анын баасы 11 тенгеге чейин төмөндөгөн жана доллар азыр 393 тенге турат. Казак мунайынын баасы $ 55 доллар боюнча бюджетте каралган. Казакстандык саясий аналитиги Газиз Абишев баррелине 35 $ санап чыкканда, бюджет $ 6,7 млрд ка жетпейт.
Казахстан Каржы министрлигинин орун-басары Берик Шолпанкулов, ал тургай, $ 30 баррлдин баасы бюджетке күчтүү коркунуч эмес, деп айта кеткен. Башкача айтканда, арзыбаган $ 10 млрд казактар бир олигархтын сейфинен таба алышат.
Кечээ Кыргыз Республикасынын Улуттук банкы «акча рыногундагы жагдай тууралуу» жөнүндө чыкты. «Учурдагы Акча-чаралар Улуттук банк аркылуу мүмкүн болуучу оперативдик кийлигишүү эл аралык камдар жана жетиштүү запасы акча рыногунда туруктуу жагдай жүргүзөт», – деп банк билдирди.
Дагы бир расмий маалыматтарды Улуттук банк саат 17.30 чейин берген эмес. Бул учурда банктарда жана алмашуу бюролорунда курс кескин өзгөргөн. Банктар аралык рыноктогу жабуу курсу бир долларга 72,9 сомду тузду жана 20,7 млн долларды сатуу коломун берди.
Башка сөз менен айтканда, Улуттук банк сомдун курсун кармап тура албай, орус рублине жана тенгеге жараша, анытушуруп алды.
Улуттук банктын башчысы Толкун Абдыгуловдин нерви шаардын мэриникиндей эле чыдабай кеткенсийт. Бирок азыр сом тагдыры кечээ эле, Абылгазиев жана Мишустиндин телефондук сүйлөшүү учурунда чечилгендей сезилет.