Тегерек столдун катышуучулары аткаруу, мыйзам чыгаруу жана сот бийликтерине жалпыга маалымдоо каражаттарын чектебөөнү, сөз эркиндигине кысым көрсөтпөөнү талап кылган бирдиктүү резолюция менен кайрылышты.
7-февралда Бишкекте “Кыргызстандагы маалымат каражаттарына жана сөз эркиндигине кысым: “Такталбаган (жалган) маалыматтан коргоо жөнүндө” мыйзамды колдонуу практикасы” аттуу тегерек стол өттү. Тегерек столдун катышуучулары мыйзамдын нормалары Баш мыйзамга карама-каршы келип, ЖМКга ашыкча чектөөлөрдү киргизип жатканын белгилешти.
Талкуунун жыйынтыгы боюнча иш – чаранын катышуучулары резолюция кабыл алып, анда Жогорку Кеңешти «анык эмес (жалган) маалыматтардан коргоо жөнүндө» мыйзамга түзөтүүлөрдү кабыл алууга, ал эми министрлер кабинетин парламент тарабынан түзөтүүлөр кабыл алынганга чейин Мыйзамдын азыркы редакциясын колдонууга мораторий киргизүүгө чакырышты. Токтом ошондой эле сот органдарын «Такталбаган (жалган) маалыматтардан коргоо жөнүндө» мыйзамга байланыштуу иштерди кароодо күнөөсүздүк презумпциясын эске алууга жана укук бузуунун далилин талап кылууга чакырат.
Буга чейин депутат Жанар Акаев жакында Жогорку Кеңеш “Такталбаган (жалган) маалыматтан коргоо жөнүндө” мыйзамга өзгөртүүлөрдү киргизүүнү карай башташы мүмкүн экенин билдирген. Мыйзам долбоору 2022-жылдын октябрында коомдук талкууга коюлган.
“Такталбаган жана жалган маалыматтардан коргоо жөнүндө” мыйзам (эски редакцияда “Маалыматты манипуляциялоо жөнүндө” деп аталган) 2021-жылдын жайында кабыл алынган. Президент ага 2021-жылдын 23-августунда кол койгон. Документке ылайык, тиешелүү орган арыз ээсинин пикири боюнча фейк маалымат жарыяланган сайттарды соттун чечимисиз эле жаап кое алат.
Коомчулукта бийлик бул мыйзам менен өлкөдөгү сөз эркиндигин “тыйып салгысы келет” деген кооптонууну байма-бай билдирип, бир нече акцияда Жогорку Кеңештен мыйзам долбоорун четке кагууну суранган. Бир катар эл аралык уюмдар да мыйзамды сынга алып, документ сөз эркиндигин жана сөз эркиндигин чектейт деп белгилешти.
Бул мыйзамдын негизинде 2022-жылдын 26-октябрында Маданият, маалымат, спорт жана жаштар саясаты министрлиги “Азаттык Медиа” сайттарын эки айга жабуу чечимин чыгарган. 26-декабрда чектөөлөр узартылды.